"Przeznacznie" - Aleksandra Ból

 

Uwaga: debiut!

„Przeznaczenie” Aleksandry Ból to ta książka, po którą sięgnęłam wyjątkowo chętnie, z wyjątkowo szczerym uśmiechem. Myślę, że tytuł jest znany naprawdę sporej ilości osób, które chętnie odwiedzają różne blogi, a co ważniejsze – księgarnie i portale literackie. Oraz oczywiście Prozaików, bo właśnie ta książka była główną nagrodą w pierwszym konkursie literackim tutaj organizowanym. 

Stracić kogoś to jakby stracić kawałek samego siebie. Wiesz, Eve... chyba niewiele we mnie już zostało do stracenia.

Książka, tak samo jak miliony innych, zaczyna się prologiem. I choć ten jest tak samo jak inne pełen niezrozumiałości, to jednak od razu zaczyna się akcja. Spotykamy tam Eve Daniells, główną bohaterkę, która idzie do domu swojej wysoko postawionej w społeczeństwie babci – ta organizuje jej Rytuał Przebudzenia, czyli za pomocą różnych specyfików wyzwala w niej Moc i życie nastolatki wywraca się do góry nogami. Typowe. 

Miałam w tamtej chwili jedno marzenie: pozbyć się myśli. Na chwilę. Na kilka minut. Na zawsze.

Autorka wybrała dla siebie trudną tematykę. Historie pełne nadprzyrodzonych mocy, magii, dziwnych stworów i niewyjaśnionych zjawisk niemal zawsze są do siebie podobne; wszędzie chyba można znaleźć bohatera wybranego, przeznaczonego, naznaczonego… Myślę jednak, że plusem „Przeznaczenia” jest to, iż Ola postawiła na prostotę – w tekście nie spotykamy żadnych wampirów czy wilkołaków, nie ma mowy o wróżkach albo gnomach. Nie przenosimy się nawet w czasie do odległych lat – wciąż pozostajemy w XXI wieku.

- Co mam robić? (...)
- Żyj. 

Po przeczytaniu kilku pierwszych rozdziałów (omijając prolog) można by powiedzieć, że „Przeznaczenie” to powieść kryminalna: Eve najpierw ucieka do swojego przyjaciela Nathaniela, ci później zostają napadnięci przez podejrzanych typów, pobici. W tamtej sytuacji Eve po raz pierwszy używa swojej Mocy, parząc dłońmi jednego z napastników, pokazując tym samym, że mamy jednak do czynienia z czymś fantastycznym. Całe przedsięwzięcie dziwnym trafem nagrywane jest na kamerze, którą trzyma inny z oprawców. I właśnie dlatego, że Daniells próbowała się bronić, że nieświadomie wykorzystała swoją siłę w obliczu zwykłych śmiertelników – zostaje zesłana do obozu resocjalizacyjnego, gdzie akcja rozgrywa się przez resztę książki, choć nikt konkretnie nie wie, w jakim miejscu się on znajduje.

Może bez wiary w wyższą siłę, która nad nami czuwa, pozostałoby nam tylko szaleństwo?

Myślę, że „Przeznaczenie” śmiało można nazwać powieścią o przetrwaniu, bo przecież sama główna bohaterka już od samego początku jest prześladowana. Jej nadzwyczajnie silne Moce przyciągają do niej same kłopoty, wzbudzają zazdrość u Księcia – tajemniczego pana całego magicznego świata – z którym później musi się zmierzyć w pojedynku. Jest to także historia o całej plątaninie uczuć, w którą wpada Daniells, a która z czasem przygniata ją samą, a czytelnikowi miesza w umyśle. Z jednej strony emocje do swojego przyjaciela Nate’a, który czasem wydaje się być kimś więcej niż przyjacielem, a z drugiej – te do dopiero co poznanego Elijaha, także wychowanka obozu, tamtejszego przystojniaka, pragnącego dziwnym i podejrzanym trafem pomóc dziewczynie. Książka uczy pewności siebie, wytrwałości i pokazuje dojrzały styl autorki. 

Chciałam tylko przez całe wieki na niego patrzeć i obserwować, jak on patrzy na mnie. Problem w tym, że wieczność to bardzo długo. 

Cała książka ma wiele wątków, które chciałabym tutaj poruszyć. Sądzę, że na uwagę jednakże zasługuje sama Eve, jej zachowanie. Autorka napisała historię właśnie z jej punktu widzenia, co sprawia, że możemy ją bardzo dobrze poznać. Doskonale wiemy, co dzieje się w jej duszy, dowiadujemy się o każdej rozterce w jej sercu z naprawdę dobrze napisanych opisów uczuć. Ola bardzo umiejętnie umieściła w powieści wszystko to, co było w tej sferze potrzebne. Nie zanudziła, ale w interesujący sposób przekazała złość, nikłe chwile radości, trochę nadziei albo słabość. Skupiając się na uczuciach, nie zapomniała też o akcji. To właśnie we wszystkich wydarzeniach i decyzjach, jakie podejmuje Daniells, możemy poznać jej charakter, a to w konsekwencji prowadzi nas do tego, że albo ją zaczynami lubić, albo wręcz przeciwnie. Tymi opisami potrafi wzbudzić najróżniejsze odczucia, od rozbawienia po wzruszenie. 

Głupotą jest bezczynność. (...) Reszta to tylko błędy. 

Sama Eve Daniells wydaje mi się być typowym bohaterem „z jasnej strony mocy”.  Jest przesadnie altruistyczna, wie, co ma wybrać. Jest silna – za silna, mogłoby się wydawać. Stawia innych ponad siebie, a za swoich przyjaciół byłaby w stanie poświęcić niemal wszystko. Mimo tego że jeszcze bardziej naraża siebie w oczach władz, stara się o przyjęcie do podziemnego ruchu oporu przeciwko reżimowi w obozie, tym samym wykrada z zapasów pielęgniarki insulinę dla chorej siostry Michaela, dowódcy Podziemia. Chciałaby pomóc wszystkim, całemu światu.

To wszystko sprawia, że Eve jednak wydaje się być momentami zbyt dobra, zbyt odważna, a przez to nierealistyczna. Według mnie, lepiej byłoby skupić się także na tych gorszych cechach – albo je w jakiś sposób wyszczególnić.

O Daniells wiemy wiele po przeczytaniu książki. Wiemy, jaka jest. Ale jak wygląda? W pamięć w ogóle nie zapadł mi fakt, że Eve ma czarne włosy i kocie oczy. A może jej włosy są brązowe, a tęczówki zielone? Czy Eve lubi chodzić w znoszonych trampkach, czy chętnie ubrałaby sobie buty na obcasie? Wydaje się, że autorka „Przeznaczenia” nieco zapomniała o opisach wyglądu, przyrody, świata. Były one, owszem. Ale jednak w zbyt małej ilości.

No i została też reszta bohaterów – choć oni także mają swoje osobowości, to myślę, że mogłyby być one wyraźniejsze, w szczególności postać Księcia, która choć bardzo ważna – nieco rozmazana i zbyt zwykła jak na Księcia. 

Myśl, że nie mam już prawie nic do stracenia, wydawała mi się wtedy absolutnie wyzwalająca. 

Zawsze twierdziłam, że dobra książka to taka, która wyzwala w czytelniku jakieś emocje. W moim przypadku tak było – kiedy czytałam powieść Oli, pamiętam, że chciałam niesłychanie na nią nakrzyczeć za to, że co zrobiła z moim ulubionym bohaterem – Jaredem, punkiem, noszącym charakterystycznego, kolorowego irokeza. Ta postać niesamowicie ubarwia całą historię.

Tylko bólem zadawanym sobie samej mogłam powstrzymać chęć zadawania bólu innym.

Oceniając, ba, nawet zabierając się za czytanie „Przeznaczenia”, trzeba wziąć pod uwagę, że Aleksandra Ból to debiutująca, młoda pisarka. Moim zdaniem jednak Ola poradziła sobie całkiem dobrze. Trudno wybić się dzisiaj z czymś oryginalnym, kiedy wokoło jesteśmy otoczeni najróżniejszymi historiami. Ale jeśli autorka w kolejnej części „Przeznaczenia” zaostrzy wszystko, co się tylko da – będzie naprawdę bardzo dobrze. Myślę, że trochę warsztatu sprawi, że o Oli usłyszymy jeszcze nie raz – czego jej życzę, oczywiście.

Dla kogo więc jest „Przeznaczanie”? Na pewno dla tych, którzy lubią tajemnice, bo w książce jest ich całkiem sporo. Dla tych, którzy szukają siły przyjaźni i wciągającej fabuły, przepełnionej niekoniecznie pozytywnymi sytuacjami. 

Pozdrawiam, 
halska.