"Potępieni" - Chuck Palahniuk

Palahniuk ma to do siebie, że zadziwia, nieważne, w jaki

sposób, albo jakiej tematyki się podejmie.

„Potępieni” to książka, której tytuł kojarzy się wszystkim tak samo – piekło. To skojarzenie jest jak najbardziej poprawne, bo cała akcja odgrywa się właśnie tam, jeśli nie liczyć retrospekcji. Powieść opowiada o dziewczynce, która została skazana na wieczne potępienie, jednakże obraz wynędzniałej, chudej istotki wałęsającej się po najbrudniejszej i najniebezpieczniejszej dzielnicy jest mylący. Madison to córka znanych w Hollywood ludzi – co za tym idzie, jest niezwykle zadbana. Pulchna, bardzo inteligentna trzynastolatka, która miała to nieszczęście mieć za rodziców eks-hipisów, przez których jej życie było usłane różnego rodzaju używkami; przez których jej dzieciństwo zostało okrojone z tego, co najpiękniejsze – z tajemnic. Martwa, ale nie głupia – jak o sobie mówi – wałęsa się po Piekle, gdzie niezwykle szybko się zaaklimatyzowała. Poznaje swoich nowych przyjaciół – punkowca, lalkę Barbie, mózgowca i futbolistę – a jej głównym celem jest skontaktowanie się z Szatanem, co jej jednak nie wychodzi, pomimo długiego czasu spędzonego w czeluściach. 

Oczywiście pokorni być może posiądą Ziemię, ale w Piekle gówno będą z tego mieli.

Książka to swego rodzaju pamiętnik, dziennik Madison, która opowiada o wszystkim, co widzi, i o tym, co przeżyła. Mówi o swojej matce-aktorce, która wciąż zamyka pokojówki w swoich willach, o jej nagich przygodach w zimie albo o zabawie w pocałunek z języczkiem. Przewija się w tekście sporo takich wspomnień, co nie znaczy, że akcja nie posuwa się naprzód. Palahniuk bardzo zgrabnie przechodzi z przeszłości w teraźniejszość, jeszcze zgrabniej podsuwa nam pod nos plastyczne opisy, które naprawdę świetnie działają na wyobraźnię: osoby z delikatnym wyczuciem smaku nie powinny czytać tej powieści, bo autor czasami jest po prostu obrzydliwy. Wszystkie te sceny, mniej lub bardziej zboczone, podobnie jak występujące w dziwnych formach wulgaryzmy nadały książce charakter i naprawdę na długo zapisują się w pamięci. Podczas czytania ma się bardzo zróżnicowane odczucia – nie wiedziałam, czy powieść odłożyć, czy może wybuchnąć śmiechem, czy się skrzywić, czy ominąć kilka stron, co zresztą i tak by się nie udało, bo ciekawość by mnie rozsadziła. Tak więc dotarłam do końca i… byłam zawiedziona. Bo autor zamiast sprawić, że wszystko będzie jasne, tylko jeszcze bardziej mnie skonfundował. Na końcu książki nie znajdziecie wyjaśnień – znajdziecie krótkie „ciąg dalszy nastąpi”, a ja… Cóż, ja się nie umiem doczekać!

Nadzieja to uporczywy i trudny do wyplenienia feler, którego powinniście się pozbyć. Jest jak uzależnienie, z którego trzeba się wyrwać.

Co się robi w Piekle? Siedzi w obskurnych klatkach i słucha jęków, zawodzeń. Tak robią niektórzy. Inni telefonują do świata żywych, inni przeprowadzają rozgrywkę szachów: trup versus śmiertelnik, a jeszcze inni podziwiają Bagnisko Niedoskrobanych Płodów. Można też stworzyć własną armię i wyrwać wąsik Hitlerowi, jeśli tylko ma się ochotę. A wszystko to w oczekiwaniu na wynik testu z wariografem – potępiony na zawsze czy nie?

Kto czytał kiedyś jakiś utwór Palahniuka – wie, że jego styl jest lekki a pomysły kontrowersyjne. Może i jest on krytykowany przez wielu, ale przez wielu jest też podziwiany, a ja się temu nie dziwię. Połączenie cynizmu, czarnego humoru z Piekłem; zestawienie Dantego i Hello Kitty… To można albo pokochać, albo znienawidzić, ale na pewno nie da się obojętnie przejść obok.

No sam powiedz, nie chciałbyś się poczuć w Piekle jak w drugim domu?


halska.